Vorige maand maakte minister Marjolein Faber (Asiel en Migratie) bekend per 1 januari 2025 een eind te willen maken aan de Landelijke Vreemdelingen Voorziening. Deze tijdelijke voorziening zorgt ervoor dat ongedocumenteerden en afgewezen asielzoekers in de belangrijkste levensbehoeften worden voorzien. Op deze manier kunnen ze zich richten op een toekomst met perspectief. 

Door het stopzetten van deze regeling, valt steun weg. "Dat valt allemaal als een kaartenhuis ineen wanneer je noodgedwongen op straat moet leven, geen eten hebt en het moet stellen zonder welke hulp of begeleiding dan ook", legt directeur opvanglocaties bij HVO-Querido Barbra Velthuizen uit. "Daar helpen we niemand verder mee."

BBB en LVV

De termen BBB (bed-bad-brood-regeling) en LVV worden vaak door elkaar heen gebruikt, maar verschillen. Zo werd de BBB-regeling in 2014 in het leven geroepen. Afgewezen asielzoekers en ongedocumenteerden werden toen op een sobere plek opgevangen, 'de geboden voorzieningen werden regionaal ingevuld'. "Dit betekende veelal weinig tot geen privacy voor de mensen die hier verbleven. Vaak konden zij alleen in de avonden terecht en werd er geen dagbesteding aangeboden", aldus HVO-Querido. 

De pilot LVV werd in 2019 geïntroduceerd met als doel het opvang bieden aan mensen die om diverse redenen buiten het asielsysteem en de Rijksopvang vallen. Voor deze mensen geldt een traject van maximaal 18 maanden, waarin 24-uurs opvang, leefgeld, professionele begeleiding en toegang tot verschillende activiteiten. Wel moeten deelnemers aan de LVV-regeling meewerken aan het creëren van toekomstperspectief.

Geen alternatief

Marjolein Moorman (PvdA) reageerde samen met Reinier Van Dantzig (D66) afgelopen september in het AT5-programma Park Politiek over de Haagse plannen voor 2025, waaronder het niet meer betalen van de bed-bad-brood-regeling door het Rijk valt. 

"Als mensen het kunnen, dan snap ik dat ze zelf een verantwoordelijkheid hebben om te vertrekken. We zien alleen dat er een hele grote groep uitgeprocedeerde asielzoekers is die bijvoorbeeld statusloos zijn, of waarvan de papieren kwijt zijn, of het land van herkomst: je kunt niet terug en nemen je niet terug", legde Moorman uit. "Die mensen vallen tussen wal en schip. Die mensen hebben niks."

Van Dantzig benadrukte dat de regeling een veiligheidsmaatregel is. "In Den Haag wordt er soms gedaan of het bed-bad-brood een vijfsterrenhotel is. Het is heel erg sober."

Daarnaast gaf minister Faber aan zich te willen richten op de terugkeer van uitgeprocedeerde asielzoekers. Daarover gaat de Immigratie en Naturalisatiedienst (IND), die beslist of een asielzoeker een verblijfsvergunning krijgt toegewezen, ja of nee. Zo kan een asielzoeker (gedwongen) terugkeren naar het land van herkomst, een nieuwe aanvraag indienen of noodgedwongen langer blijven, totdat er uitzicht is op een alternatief.

Velthuizen geeft aan dat het probleem juist ligt in het feit dat 'deze groep vaak niet zomaar terug kan'. "Ook niet gedwongen. Bijvoorbeeld omdat het land van herkomst hen niet meer wil opnemen." Dit uitzoeken kost tijd en betekent in het geval van het vervallen van de LVV-regeling geen dak boven je hoofd. "Als je op straat moet leven is er geen rust of ondersteuning om je nog te kunnen richten op een betekenisvolle toekomst", aldus de directeur opvanglocaties. 

Extra overlast in stad 

Dat het aantal daklozen in de stad zal toenemen, is iets dat volgens Velthuizen niet over het hoofd moet worden gezien. "We zijn nu al nauwelijks in staat om deze groep de hulp te bieden die nodig is. Daar komt dan een nieuwe groep bij van circa 500 mensen in alleen al de stad Amsterdam." Deze groep heeft volgens haar, naast eten, een slaapplek nodig en soms zelfs medicijnen. 

Zo voorspelt Velthuizen dat omwonenden, winkeliers en andere gemeentelijke diensten, waaronder de GGD en politie extra overlast zullen ervaren. Dit los van de toename bij inlooplocaties in de stad. Velthuizen: "Het effect van onbegrip en ongeduld wordt dan versterkt in de samenleving zodat de roep om ingrijpender maatregelen alsmaar luider wordt. Het is een doodlopende weg."

Zorgen en bedreiging 

Wethouder Rutger Groot Wassink (Opvang) haalde vorige week hard uit naar Faber, zo zou de minister 'een bedreiging zijn voor Amsterdammers'. Volgens Groot Wassink is het een groot probleem voor de stad dat de opvang van asielzoekers met ernstige psychische problemen dreigt te stoppen. 

Asielzoekers die op normale opvanglocaties voor overlast zorgen, worden nu opgevangen in Veldzicht, een kliniek in het Overijsselse Balkbrug die gespecialiseerd is in zogenoemde 'transculturele psychiatrie'. De Dienst Justitiële Inrichtingen liet weten van plan te zijn de opvang te stoppen, zodat de dan vrijgekomen ruimte gebruikt kan worden als tbs-kliniek.

Groot Wassink haalde vervolgens hard uit naar het kabinet: "Dit heeft alles weg van eigen tbs'ers eerst-beleid. Ze worden gewoon op straat gepleurd en de gemeente zoekt het maar uit. Afgrijselijk voor die mensen, maar ook een gevaar voor ons allemaal. Minister Faber is een bedreiging voor alle Amsterdammers."

Eind mei liet Groot Wassink aan AT5 weten niet van plan te zijn om eind dit jaar te stoppen met de opvang van asielzoekers die eigenlijk niet in Nederland mogen blijven. 

Bekijk in onderstaande video hoe Moorman en Van Dantzig in Park Politiek reageerden op het Haags asielbeleid: