Al maanden ligt de uitrol van de stadswarmte van Vattenfall stil. De onderhandelingen tussen de partijen - gemeente, woningcorporaties en Vattenfall - klapten nadat bekend werd dat sociale huurders plots honderden euro's extra aan vastrecht betalen. Dat terwijl de belofte was dat ze niet duurder uit zouden zijn dan met gas. 

Vattenfall zelf meldde vorige week dicht bij een oplossing te zijn voor stadswarmte in Amsterdam, maar tijdelijk wethouder Dirk de Jager, die wethouder Zita Pels vervangt, zegt van niets te weten. "Er is nog niets op mijn bureau gekomen als wethouder over een deal. Het kan best zijn dat er ergens ambtelijk verkennende gesprekken over zijn, maar ik ben daar als bestuurder niet bij betrokken.” 

Donderdag werd bekend dat het college vier miljoen euro wil investeren om sociale huurders met stadswarmte van Vattenfall te compenseren voor het hoge vastrecht. Eind maart werd nog gezegd dat er acht miljoen voor uitgetrokken zou worden, maar volgens De Jager is het aantal huishoudens dat recht heeft op deze compensatie minder dan eerder gedacht. 

Opvallend is dat Vattenfall zelf niet bijdraagt aan de pot voor de compensatie, maar alleen de woningcorporaties en de gemeente. Dat terwijl ook Vattenfall een overeenkomst heeft ondertekend waarin staat dat stadswarmte betaalbaar moet blijven voor de consument en niet duurder moet zijn dan gas. 

"Wij kunnen Vattenfall niet dwingen om geld over te maken", aldus De Jager. "Vattenfall is een partij die de energie levert. Wij komen als gemeente in ieder geval onze belofte na.” Dat betekent dat het aan Amsterdam en de corporaties is om de compensatie te betalen. "Het is een solidariteitsprincipe omdat we deze mensen hebben gevraagd om op te schieten met de energietransitie en zij zijn op een ongelukkige wijze in deze situatie gekomen.”

Volgens de wethouder schaadt dit niet het vertrouwen in hen als partner. "Vattenfall is als energieleverancier en samenwerkingspartner in Warm Amsterdam zeker wel een betrouwbare partij. Die afspraken over de prijs hebben ze niet met ons gemaakt."

Eigen warmtebedrijf

Toch is het college niet per definitie voornemens om verder te gaan met Vattenfall op de langere termijn. "Op de langere termijn is dat zeker niet het geval. We hebben de verantwoordelijkheid als gemeente om leveringszekerheid te garanderen op een betaalbare wijze. Het zou best wel eens kunnen dat we dat met een eigen warmtebedrijf gaan doen.” 

Op dit moment zijn er nog structurele problemen, erkent De Jager. Daarvoor proberen ze geld bij minister Jetten te halen. "Ik hoop dat dat lukt. Maar ook in de verdere toekomst zullen wij ook met de nieuwe minister Sophie Hermans afspraken willen maken over die betaalbaarheid van die energietransitie."

Of dat gaat lukken is ook nog een hele uitdaging. In het nieuwe kabinet zijn er veel skeptische geluiden over de duurzame energietransitie. Toch zijn de signalen tot nu toe optimistisch volgens de wethouder. "Dus ik ben voorzichtig optimistisch, maar ik ben pas blij als de nieuwe warmtewet door de kamer is en ik in gesprek kan gaan met de nieuwe minister."