Dunya (30) geeft een rondleiding in de kleine kamer waar ze nu een jaar woont samen met haar dochtertje van vier. Rondleiding is een groot woord, want de kamer is klein. Voor het raam staat een eenpersoonsbed naast een kinderbedje. Op het bed liggen knuffels. De kleur roze overheerst. "Echt een meidenkamer hè", glimlacht ze. "Aan die tafel kleuren we en ik lees mijn dochtertje altijd voor als we gaan slapen. Ik probeer de normale dingen te doen die alle moeders doen, maar dan in een kleine ruimte."

De reden dat Dunya hier woont vertelt ze liever niet, maar wel dat het te maken heeft met haar onveilige thuissituatie. Daarom wil Dunya ook niet bij haar echte naam genoemd worden. "Op een avond liep het thuis zo erg uit de hand dat het op dat moment niet meer veilig voor ons was. Toen heb ik mijn spullen gepakt en ben ik weggegaan. Die avond kwam ik op straat terecht en wist ik niet waar ik naartoe moest", vertelt ze. 

Dunya woont in een locatie van Stichting Timon, ergens op een geheime locatie in Amsterdam-Oost. Verdeeld over drie locaties heeft Timon plek voor 27 plekken in de noodopvang. "De vrouwen die hier komen, hebben vaak veel meegemaakt. Ze hebben in hun jeugd onveiligheid gekend in de vorm van seksueel misbruik of huiselijk geweld. Hier kunnen ze even bijkomen en rustig op zoek naar een oplossing", vertelt gedragswetenschapper Ilse Kwint.

Volgens de gemeente is het lastig om een schatting te maken hoeveel dakloze gezinnen op dit moment in Amsterdam verblijven. "Niet iedereen meldt zich bij de hulpinstaties aan. Gezinnen die kampen met (dreigende) dakloosheid, vinden meestal ook (tijdelijke) opvang binnen het eigen netwerk", aldus een woordvoerder. 

Op dit moment verblijven 193 gezinnen in de noodopvang. Twee gezinnen staan momenteel op de wachtlijst. Na de flinke stijging in de bezetting van de noodopvang vanaf 2019, is sinds 2021 een daling ingezet.

Die dalende cijfers in de opvang zijn volgens jurist bij de Straatalliantie, Lara Santos, geen reden tot vreugde. "In 2019 zagen we die stijging in de aanvragen voor de noodopvang. Maar in plaats van de oorzaak aan te pakken, zoals de wooncrisis en gedwongen huisuitzettingen op adressen waar kinderen wonen, is toen gekozen om de toelatingscriteria voor de noodopvang strenger te maken. Op die manier komen er minder dakloze gezinnen in aanmerking voor de noodopvang", vertelt ze.

Opvang voor ouders met kinderen is nu alleen beschikbaar voor gezinnen die 'niet zelfredzaam zijn' en langer dan vier jaar in Amsterdam ingeschreven staan. "Dat betekent kort gezegd dat alleen ouders met ernstige psychische problemen worden opgevangen die kunnen bewijzen dat ze vier jaar in Amsterdam wonen. De rest wordt verwezen naar het eigen netwerk om daar te overnachten. In sommige gevallen leidt dat tot onveilige situaties", vertelt Santos.

Volgens Santos staan er hierdoor juist vaker radeloze dakloze ouders op de stoep bij de Straatalliantie: "Vorig jaar kwamen een of twee gezinnen per maand langs. Afgelopen maand waren dat al 32 ouders met 54 kinderen. Het is ontzettend verdrietig."

Een aantal maanden geleden spraken we met Mila, een dakloze moeder die op dit moment nog steeds met haar pasgeboren baby in haar auto woont. "Dat soort verhalen horen we helaas vaker", zegt Santos. "Ik heb contact gehad met meerdere moeders die in een auto verblijven. We moeten echt zorgen dat er meer beschikbare woningen komen. En wanneer iemand zich meldt voor de opvang, kijken wat een passende oplossing is voor die persoon. In plaats van alleen naar de criteria te kijken of iemand er formeel recht op heeft."

Eigen woning

Voor Dunya is er goed nieuws. Zij heeft een woning toegewezen gekregen en kan in juli samen met haar dochtertje verhuizen naar hun eigen plek. "Ik ben heel blij om een eigen, veilige plek te hebben. Het gaat stukken beter met me, ik heb hier de ruimte gekregen om aan mezelf te werken en te landen. Daar ben ik heel dankbaar voor. Maar ik kan niet wachten mijn dochtertje straks voor te lezen in haar eigen kamer. Ook roze natuurlijk."