"Zie je die lantaarnpalen daar?" Richard Francke wijst naar de straatverlichting aan de noordzijde van de Dam. Het is een chic model, voorzien van een glanzende laklaag. "Dat was een proces van acht jaar." Hij grijnst tevreden. Onder zijn voorzitterschap van de ondernemersvereniging is er op de Dam een hoop verbeterd, vindt Francke. 

"De Dam is ook fietsvrij, bijvoorbeeld. Een paar jaar geleden struikelde je erover." Nu is het merendeel keurig gestald in fietsparkeergarages onder het Beursplein en op het Rokin. Francke is trots hoe hij de Dam achterlaat voor een volgende generatie. Binnenkort zwaait hij af bij de ondernemersvereniging. Hij is dan dertien jaar voorzitter geweest.

'Balans is zoek'

Zorgen zijn er ook. Volgens Francke is het aantal demonstraties op de Dam hard gegroeid. "Vooral in het weekend, dan zijn er soms wel acht per dag." Die brengen vaak elk een eigen geluidsinstallatie mee. 

Natuurlijk is hij voor het recht om demonstreren, zegt Francke. Het recht om te demonstreren - formeel de vrijheid van vergadering en betoging - is vastgelegd in artikel 9 van de Grondwet. Wél heeft een burgemeester de bevoegdheid een demonstratie te beperken. Francke hoopt dat daar eens goed naar gekeken kan worden. Omwille van de balans, zegt hij. "Die is nu zoek."

Francke denkt daarbij aan geluidsnormen. "Het zou prettig wezen als daarop beter gehandhaafd kan worden."

Misgelopen omzet

Volgens Jim de Jong, eigenaar van 't Nieuwe Kafé, is er wel wat meer aan de hand dan alleen geluidsoverlast. "Vooral een toename in het gevoel van onveiligheid van bezoekers en omwonenden. Dat baart wel zorgen voor de toekomst." Zijn gasten kunnen niet meer prettig op het terras zitten, zegt De Jong. "Dan gaan ze naar binnen of kiezen ervoor helemaal weg te gaan."

En dat ziet hij in zijn omzet, zegt hij. "Bij grote demonstraties stromen de terrassen leeg. Je blijft dan zitten met de inzet van je personeel. Je kosten lopen door en je wordt er niet voor gecompenseerd." Noodgedwongen houdt hij daarom nauw in de gaten welke demonstraties er gepland staan. "Je gaat erop voorsorteren. Soms gaan we uit voorzorg dicht."

Minder demonstraties?

Vorig jaar waren er volgens de gemeente zo'n 1650 aangemelde demonstraties in de stad. "Daarvan waren er 850 op de Dam. De eerste vijf maanden van dit jaar zitten we op de Dam al op 630. Als je dat doortrekt, zitten we eind dit jaar op ongeveer 1500 demonstraties." En dan zijn de niet-aangemelde demonstraties nog niet meegeteld.

Dat mag best wel wat minder, vinden de ondernemers. Om hun punt kracht bij te zetten laten Francke en De Jong het bord zien dat ze lieten maken: "Minder Demo's op de Dam."

De anti-demonstratie demonstratie was overigens niet aangemeld, maar verliep rustig.