Start van hoofdcontent

Centrum

nl

Pleidooi voor plaquette voor Zwarte Lola, eerste Surinaamse prostituee die op de Wallen werkte

13 juni 2024, 07.00 uur · Aangepast 15 juni 2024, 07.02 uur · Door Martine Bakker

Acteur en theatermaker Frank Wijdenbosch wil dat er in de Stoofsteeg op de Wallen een plaquette komt voor Zwarte Lola. De eerste Surinaamse prostituee die Nederland rijk werd, werkte er jarenlang op nummer 9 en lokte klanten met exotische rituelen haar peeskamer in. Ze schonk tijdens de Tweede wereldoorlog een deel van haar winst aan arme gezinnen om te kunnen overleven. Wijdenbosch: "Voor mij is ze een oorlogsheld." 

Nicolina Geesink-Sant ofwel Zwarte Lola, Blaka Lola of tante Lientje. De voluptueuze Surinaamse prostituee was vanaf de jaren '40 een exotische attricatie op de Wallen. Frank Wijdenbosch zag haar voor het eerst in 1973 als twintigjarige jongen, net geëmigreerd vanuit Suriname, toen hij door zijn broer werd rondgeleid door de rosse buurt. Wijdenbosch: 'Mijn broer zei: je gaat daar een oudere Surinaamse vrouw zien, maar daar moet je niet naar kijken. Als je kijkt gaat ze je uitschelden. Maar ik kijk en ze zegt: vieze vuile roetmop, oprotten van hier zwartjoekel, klerelijer.

Duizenden toeschouwers

Wijdenbosch snapt het wel. "Dat zou ik ook gedaan hebben als er duizenden mensen naar me stonden te kijken terwijl ze geld probeerde te verdienen. Ze was al wat ouder en zoveel klanten kwamen er niet meer." 

Quote

"Ze stond erom bekend dat ze iedereen uitschold. Dat zou ik ook gedaan hebben"

Frank Wijdenbosch - acteur/theatermaker
acteur Frank Wijdenbosch als Zwarte Lola - AT5

Eind jaren twintig, werd de jonge Nicolina, door zendelingen naar Nederland gehaald om als net als andere ongeletterde Surinaamse weesmeisjes, als dienstmeid in de grachtengordel te gaan werken. "Iets wat in die tijd als statussymbool voor welgestelden werd gezien."  De jonge Nicolina werd slecht behandeld en moest buiten slapen in het kolenhok.

Ze wilde een beter leven en zo begon ze tijdens de Tweede Wereldoorlog een winstgevende carrière als prostituee in de Stoofsteeg. Zwarte Lola deed zich voor als Afrikaanse prinses en lokte haar klanten met een exotisch ritueel. Ze had een hazenlip, maar dat maakte haar volgens Wijdenbosch alleen nog maar interessanter.

CEO

Wijdenbosch: "Je las toen over zwarte mensen die in grote potten kookten of gekookt werden. Ze zette allemaal vlammetjes op straat en sprak een soort brabbeltaal, dus iedereen dacht: dit is een wilde vrouw uit het donkere westen." Van een karikatuur wil Wijdenbosch niets weten. "Nee, ze speelde ermee om geld te  verdienen, Lola was een CEO, ze was een baas, haar eigen baas."

Quote

"Een karikatuur? Nee ze speelde ermee om geld te verdienen. Ze was een baas. Haar eigen baas"

Frank Wijdenbosch, acteur / theatermaker
Nicolina Geesink-Sant alias Zwarte Lola op latere leeftijd - AT5

Zwarte Lola belandde in wooncentrum De Flesseman op de Nieuwmarkt en stierf uiteindelijk arm en eenzaam in een verpleeghuis in Suriname. Wijdenbosch zorgde er hoogstpersoonlijk voor dat er een steen op haar graf kwam. Nu wil hij dat er op het pand Stoofsteeg 9, waar nog steeds prostituees achter de ramen staan, een plaquette voor haar komt. "Ze heeft de hele oorlog doorgewerkt en onderhield heel veel arme gezinnen van haar geld en de bonnen die ze van de Duitsers kreeg. Als ze een witte man was geweest, was ze een oorlogsheld geweest."

In het kader van de Keti Koti maand speelt en vertelt Frank Wijdenbosch op zaterdag 22 juni om 20.00 uur in het pleintheater in Oost half biografisch, half fictief een dag uit het leven van Zwarte Lola. De Keti Koti maand vindt jaarlijks plaats in aanloop naar 1 juli en staat in het teken van herdenken en bezinnen rondom het slavernijverleden van Nederland en de doorwerkingen daarvan vandaag de dag.