De GGD voert elke vier jaar de Gezondheidsmonitor uit onder jongeren tussen de 13 en 16 jaar, leerlingen tussen de tweede en vierde klas van de middelbare school. In 2021 is er vanwege corona een extra onderzoek uitgevoerd. Afgelopen najaar vulden 5351 Amsterdamse tieners de vragenlijst in. 

Helft ervaart stress

Daaruit kwam naar voren de 81 procent van de tieners zich erg gezond voelt, terwijl dat in 2021 nog 84 procent was. Ook de mentale gezondheid van de tieners is de afgelopen jaren niet verbeterd. 74 procent gaf aan zich meestal gelukkig te voelen, wat lager is dan het landelijke gemiddelde. Meer dan de helft van de tieners gaf aan zich vaak gestrest te voelen dat, was een toename van 7 procentpunten in twee jaar tijd.

Verantwoordelijk wethouder Marjolein Moorman noemt de uitkomsten over de mentale gezondheid 'verdrietig'. "We vragen als maatschappij veel, soms te veel van ze: te veel stress, prestatiedruk, eenzaamheid, polarisatie en individualisme. Dat drukt allemaal zwaar op onze jongeren en daar zijn wij als volwassenen verantwoordelijk voor." Volgens de wethouder is er een 'fundamentele omslag' nodig in de maatschappij om dat te verbeteren, maar vergt dat nog wel een lange adem.

Wat volgens de GGD zorgbarend is, is dat een op de twintig jongeren vaak heeft nagedacht over het beëindigen van hun leven. De gezondheidsdienst roept dan ook voor maatregelen die dat aantal naar beneden moeten halen. "Bijvoorbeeld door leraren te trainen vroegtijdig somberheid en suïcidale
gedachten te signaleren en aan te pakken."

Meer gepest

De GGD schrijft dat de sociale veiligheid op school een belangrijke rol kan spelen voor de mentale gezondheid van jongeren. Dat het aantal tieners dat aangeeft gepest te worden is gestegen, tien naar veertien procent, is dan ook een 'ernstig beeld'. 

Opvallend is dat de acceptatie onder de leerlingen voor twee mensen van hetzelfde geslacht die verliefd op elkaar zijn stevig is gedaald. Dat was in 2021 nog 63 procent, maar afgelopen jaar nog maar 43 procent. Tussen jongens en meisjes zit ook een behoorlijk gat. Iets meer dan de helft van de meiden vindt het normaal, maar alleen een derde van de jongens deelt die mening. 

Meer roken

In de afgelopen twee jaar is het aantal jongeren dat wekelijks rookt gestegen naar zes procent. Zeven procent van de tieners geeft ook aan wekelijks te vapen. "De toename van roken zien we in Amsterdam vooral onder meisjes, vmbo-leerlingen en vierdeklassers." Ook gebruiken tieners in de stad vaker wiet of hasj, acht procent, dan het landelijke gemiddelde. 

Wel drinken Amsterdamse jongeren een stuk minder dan het landelijke gemiddelde. Waar 27 procent van de tieners over het gehele land gemiddeld aangaven de afgelopen maand gedronken te hebben, was dat in Amsterdam 18 procent. 

Een statistiek wat de GGD opvalt is dat steeds meer jongeren aangeven last te hebben van problematisch gebruik van social media. Dat zijn jongeren die onder andere aangeven slaap tekort te komen of hun huiswerk afraffelen vanwege social media. Het aantal steeg van 12 procent in 2021 naar 16 procent in 2023. Amsterdammers geven dit vaker aan dan de jongeren in de rest van het land. 

Belang van beleid

Ook wethouder Moorman ziet dat de uitkomsten van het onderzoek 'nogmaals het belang onderstrepen om te investeren in preventief gezondheidsbeleid'. Volgens Moorman hang de gezondheid van de jongeren samen met verschillende factoren zoals armoede, prestatiedruk en chronische stress bij gezinnen. 

"Voor een gezonde generatie is meer nodig dan kijken naar het individuele gedrag van jongeren, we zullen ook de omgeving moeten aanpassen om hun gezondheid te beschermen en gezond gedrag zo makkelijk mogelijk te maken." De wethouder wil dat doen door zowel te investeren in een gezonde woonomgeving als rond de scholen.